Οι σημαντικότερες περιοχές χλωρίδας της βόρειας Ελλάδας
.
Δρ Γεώργιος Φωτιάδης, Δόκιμος Ερευνητής
Ινστιτούτο Δασικών Ερευνών
Ινστιτούτο Δασικών Ερευνών
Ο αριθμός τόσο των φυτικών ειδών όσο και των τύπων βλάστησης που απειλούνται με εξαφάνιση, ξεπερνά τους διαθέσιμους πόρους συντήρησης, με την κατάσταση, όπως φαίνεται να δυσχεραίνει. Αυτό το γεγονός προσδίδει ισχυρή αξία στον προσδιορισμό προτεραιοτήτων και αποτελεί τον άξονα του σχεδιασμού για την προστασία, διαχείριση και ανάδειξη τέτοιων περιοχών ενδιαφέροντος. Μία πολλά υποσχόμενη προσέγγιση αποτελεί ο εντοπισμός «hot spots», δηλαδή των «κόκκινων περιοχών», των πιο σημαντικών περιοχών για τη χλωρίδα και τη βλάστηση. Σε παγκόσμιο επίπεδο έχει υπολογιστεί ότι στο 2,3% της συνολικής επιφάνειας της ξηράς της γης διαβιούν πάνω από το 50% όλων των φυτικών ειδών της γης. Δηλαδή, η προστασία αυτών των εκτάσεων (των παγκοσμίως ονομαζόμενων hot spots) θα εξασφαλίσει την προστασία τουλάχιστον του 50% των φυτικών ειδών της γης. Η Ελλάδα είναι μια από τις σημαντικότερες περιοχές του κόσμου για τη διατήρηση της βιοποικιλότητας καθώς σχεδόν όλη η έκτασή της ανήκει σε αυτό το 2,3% των hot spots. Ενδεικτικά αναφέρεται ότι στον Όλυμπο, απαντώνται πάνω από 1.800 είδη και υποείδη φυτών, στην Πρέσπα πάνω από 2.000 ενώ σε όλη τη Μεγάλη Βρετανία είναι λιγότερα από 1.500.
Στο πλαίσιο του έργου «Εκπόνηση σχεδίων Ερευνητικών & Τεχνολογικών Αναπτυξιακών Έργων Καινοτομίας (ΑγροΕΤΑΚ)», που εκπονήθηκε από τον ΕΛΓΟ-ΔΗΜΗΤΡΑ, και πιο συγκεκριμένα στο υποέργο «Εντοπισμός και διαχειριστικές πρακτικές διατήρησης και ανάδειξης κόκκινων περιοχών «hot spots» χλωρίδας και βλάστησης στη βόρεια Ελλάδα», που εκπονήθηκε στο Ινστιτούτο Δασικών Ερευνών, δημιουργήθηκε χάρτης της Βόρειας Ελλάδας με τις σημαντικότερες περιοχές σε ό,τι αφορά τα πιο σημαντικά είδη φυτών και τύπων βλάστησης.
Από τα δεδομένα που συλλέχθηκαν, φαίνεται ότι οι σημαντικότερες περιοχές, από άποψη χλωρίδας και βλάστησης, είναι:
❀ Ο ορεινός όγκος του Ολύμπου και κυρίως τα δάση κωνοφόρων και τα αλπικά λιβάδια καθώς έχει από τα πιο σπάνια είδη φυτών στην Ευρώπη. Συγκεκριμένα, στον Όλυμπο υπάρχουν 23 τοπικά ενδημικά είδη φυτών, δηλαδή είδη που απαντώνται μόνο στον Όλυμπο και πουθενά αλλού στον κόσμο.
❀ Η περιοχή του Εθνικού Πάρκου Πρεσπών, και κυρίως οι ορεινές περιοχές στον Βαρνούντα και τα σπάνια, σε ευρωπαϊκό επίπεδο, δάση αρκεύθου. Στην περιοχή απαντώνται και πολλά είδη, των οποίων η εξάπλωση είναι κυρίως η κεντρική και βόρεια Ευρώπη, και η Πρέσπα αποτελεί το νοτιότερο όριο εξάπλωσής τους.
❀ Η περιοχή της Ροδόπης, και κυρίως το Παρθένο δάσος του Φρακτού καθώς και τα δάση σημύδας. Σημαντικά είναι και τα δάση ενός είδους σκλήθρου (το Alnus incana), που για την Ελλάδα είναι η μοναδική θέση εμφάνισής του, και είναι και το νοτιότερο όριο εξάπλωσής του. Η περιοχή φιλοξενεί και μεγάλο αριθμό σπάνιων ή ενδημικών ειδών, όπως είναι o κρίνος της Ροδόπης (Lilium rhodopeaum), ακόμα και εντομοφάγα φυτά (Drosera rotundifolia).
❀ Οι κορυφές του Άθωνα που φιλοξενούν πολλά σπάνια είδη, τα οποία εξαπλώνονται μόνο εκεί και πουθενά αλλού στον κόσμο (πάνω από 10 ενδημικά έχει το Άγιο Όρος), όπως η βιολέτα του Άθωνα (Viola athoa).
❀ Κορυφές αρκετών βουνών, που είναι σχετικά άγνωστα, όπως του Βούρινου (στην Κοζάνη), του Παγγαίου (στην Καβάλα), του Μενοίκιου (στη Δράμα), του Μπέλες (στις Σέρρες) για τη σημαντική τους χλωρίδα.
❀ O Βόρας, γνωστός ως Καϊμάκτσαλαν, για τη μεγάλη ποικιλία στη βλάστηση. Στον Βόρα, εμφανίζεται και ο πιο εκτεταμένος σφαγνώνας (έλος με πολλά βρύα, γνωστά ως «σφάγνα») στην Ελλάδα.
❀ Η λίμνη Κερκίνη, καθώς φιλοξενεί το μοναδικό ίσως «βυθισμένο» δάσος στην Ευρώπη, το δάσος ιτιάς που κάθε χρόνο πλημμυρίζει, λόγω της αυξομείωσης της στάθμης της λίμνης.
❀ Η Πικρολίμνη επίσης μπορεί να θεωρηθεί πολύ σημαντική, γιατί αποτελεί τη μοναδική ενδο-ηπειρωτική λίμνη με υφάλμυρο νερό και αντίστοιχη βλάστηση.
Πρέπει να σημειωθεί ότι οι σημαντικότερες περιοχές που εντοπίστηκαν είναι ήδη προστατευόμενες, ως περιοχές Natura 2000, ενώ μερικές από αυτές ανήκουν σε Εθνικά Πάρκα.
Πληροφορίες: Ινστιτούτο Δασικών Ερευνών,
570 06 Βασιλικά, Θεσσαλονίκη,
τηλ: 2310 461171-2, e-mail: qfotiad@fri.gr
570 06 Βασιλικά, Θεσσαλονίκη,
τηλ: 2310 461171-2, e-mail: qfotiad@fri.gr
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου