Grevenobos antiquus
Ένα νέο είδος μεγάλου βοοειδούς, μεγέθους ταύρου, ανακαλύφθηκε στη Μηλιά και του δόθηκε το όνομα Grevenobos προς τιμήν των Γρεβενών από την ειδική στα βοοειδή γαλλίδα παλαιοντολόγο Evelyne Cregut και την Ευαγγελία Τσουκαλά. H εργασία τους με το νέο γένος και νέο είδος δημοσιεύτηκε στο διεθνές επιστημονικό περιοδικό Quaternary International τo 2017 μαζί με τη μελέτη των υπόλοιπων επτά αρτιοδάκτυλων (βοοειδών και ελαφοειδών) της Μηλιάς. Ως ολότυπος στα περίπου 250 δείγματα που αντιπροσωπεύουν το νέο αυτό βοοειδές, ορίστηκε το κρανίο με τα κέρατα, δείγμα που δώρισε στο Μουσείο της Μηλιάς ο Γιάννης Βλάχος.
Επίσης έγινε άλλη μία νέα ανακάλυψη με ένα νέο είδος χελώνας Testudo brevitesta από τον ειδικό Ευάγγελο Βλάχο και την Ευαγγελία Τσουκαλά που η εργασία τους δημοσιεύτηκε στο διεθνές επιστημονικό περιοδικό Papers in Paleontology το 2015 ανάμεσα σε μία απολιθωμένη νεροχελώνα και την τιτανοχελώνα 3.000.000 ετών που βρέθηκαν στη Μηλιά
Η πρόσφατη επίσκεψη της ομάδας του ΑΠΘ από συνεργάτες και φοιτητές με επικεφαλής την καθηγήτρια Ευαγγελία Τσουκαλά είχε σκοπό τη συντήρηση των απολιθωμάτων του Μουσείου της Μηλιάς, καθώς και του ελέφαντα Elephas antiquusτων Αμπελιών 200.000 ετών που στεγάζεται στο ανακαινισμένο κτίριο του πρώην σχολείου, στο οποίο προορίζεται να μεταφερθούν τα απολιθώματα του Μουσείου. Ορισμένα ευρήματα παρουσιάζουν παγκόσμια μοναδικότητα, όπως οι χαυλιόδοντες του μαστόδοντα Mammut borsoni, οι οποίοι λόγω σπανιότητας και μεγέθους έχουν καταχωρηθεί στο βιβλίο των ρεκόρ Γκίνες ως οι μεγαλύτεροι χαυλιόδοντες στον κόσμο, μήκους 5,02μ., η δε όλη παλαιοντολογική έρευνα στα Γρεβενά βραβεύτηκε από το Βατικανό (βραβείο Giuseppe Sciacca), το Εξάλειπτρον κ.α..
Βέβαια δεν είναι η ιδανική τοποθέτηση των ευρημάτων, που πλέον ανήκουν στη διεθνή επιστημονική κοινότητα. Ιδανική λύση θα ήταν ένα αυτοτελές Κέντρο Παλαιοντολογίας που θα στέγαζε τα πολύτιμα αυτά απολιθώματα. Η τεράστια επιστημονική αξία τους υπερτονίστηκε με την παρουσία 200 παλαιοντολόγων ειδικών στα προβοσκιδωτά από 40 χώρες, που το 2014 επισκέφτηκαν τα Γρεβενά και τη Σιάτιστα στο πλαίσιο του «6ου Διεθνούς Συνεδρίου για τα προβοσκιδωτά και τους συγγενείς τους» με απόλυτη επιτυχία.
Πρόταση:
Τα Ηνωμένα έθνη ανακηρύξαν το 2017 ως παγκόσμιο έτος για την αειφόρο ανάπτυξη μέσω του Τουρισμού (2017, International Year of Sustainable Tourism for Development). Στο πλαίσιο αυτό θα μπορούσαν τα Γρεβενά, με την παρουσία των προβοσκιδωτών, να επενδύσουν στην ανάπτυξη του τόπου σε μια γεωτουριστική διαδρομή που θα συνδέσει τα μοναδικά γεωλογικά θαύματα με τα παλαιοντολογικά ευρήματα.
Το τωρινό κτίριο του Μουσείου θα αναδείξει τα γεωθαύματα με τη βοήθεια της Δρ. Άννας Ράσιου μετά τη μεταφορά των απολιθωμάτων στο ανακαινισμένο κτίριο του πρώην σχολείου.
Η μεταφορά είναι ένα εξαιρετικά δύσκολο έργο και επικίνδυνο διότι οι χαυλιόδοντες έχουν την ιδιαιτερότητα να αποτελούνται μόνο από οδοντίνη, ουσία η οποία με το παραμικρό κτύπημα μπορεί να μετατραπεί σε θραύσματα μεγέθους κόκκου ρυζιού. Συνεπώς η μετακίνηση θα γίνει σχετικά άμεσα με βάση την πολιτική απόφαση, αλλά με μεγάλη προσοχή από ειδικούς και εμπειρία, ενώ η έκθεση θα εμπλουτιστεί με πληροφοριακό υλικό στην ελληνική και αγγλική γλώσσα καθώς και με αναπαραστάσεις ζώων.
